آمار سالانه مرگ و میر ناشی از بیماریهای غیرواگیر نشان میدهد هیولایی بدتر از ویروس کرونا همراه با مردم ایران زندگی می کند، اما نه مسئولان و نه مردم هیچ هراسی از مرگبارتر شدن آن ندارند.
خبرگزاری مهر – گروه ورزشی: انتشار آمار روزانه مرگ و میر ناشی از کرونا و شیوع سریع ویروس انگلیسی موجی از ترس و نگرانی را در جامعه ایجاد و مسئولان را وادار کرده است با در نظر گرفتن محدودیت ها از این روند نگران کننده جلوگیری نمایند، غافل از اینکه انتشار یک آمار دیگر که با کم توجهی آنها روبه رو شده، نگرانی و هراس از مرگ را چندین برابر افزایش داده است.
بر اساس آماری که از اسفندماه سال ۹۸ تا فروردین ماه سال ۱۴۰۰ بطور روزانه پخش شده، بیش از ۶۴ هزار ایرانی به سبب مبتلاشدن به ویروس کرونا جان خودرا از دست داده اند. این آمار هر چند ترس بزرگی در میان مردم و مسئولان به وجود آورده اما در مقایسه با میزان مرگ و میر ناشی از بیماریهای غیر واگیر رقم درشتی به حساب نمی آید!
در حالی که مسئولان تلاش می کنند با اعمال محدودیت ها، تعطیلی مشاغل، پاساژها، ممنوع کردن سفر و… مردم را با زوایای هولناک و کشنده کرونا آشنا و آنها را مجبور به رعایت پروتکلهای بهداشتی کنند، رقمی که وزیر بهداشت از تعداد مرگ و میر ایرانیها به خاطر بیماریهای غیر واگیر اعلام نموده است، هراس و وحشت ناشی از یک خطر بزرگ را چندین برابر کرده اما هیچکس به آن توجهی نمی نماید. آماری که عنوان کرده سالیانه ۳۰۰ هزار ایرانی – یعنی ۵ برابر بیش تر از آمار سالیانه مرگ و میر کرونا – را به کام مرگ می کشاند.
کرونا در پیک چهارم روزانه ده ها نفر از ایرانیان را به کام مرگ می فرستد
سیاه چاله بیماریهای غیر واگیر
سعید نمکی، وزیر بهداشت در آخرین ماه سال ۱۳۹۹ آمار تکان دهنده ای از مرگ و میر اعلام کرد. وی با اشاره به وضعیت بیماریهای غیر واگیر در کشور، اظهار داشت: بنده از سه دهه قبل نسبت به افتادن در سیاه چاله بیماریهای غیر واگیر هشدار داده بودم و در سر فهرست سیاه این بیماریها، بیماران قلبی و عروقی خواهند بود. ۱۰۰ هزار مرگ از ۳۸۵ هزار مرگ و میر در کشور ناشی از پرفشاری خون و عوارض آن اتفاق می افتد. ضمن اینکه ۳۱۳ هزار مرگ به سبب بیماریهای غیر واگیر، سکته های قلبی و مغزی، در صدر قرار دارند.
تاثیر هیولا بر مرگ های کرونایی
وزیر بهداشت به مرگ های قلبی در اثر کووید ۱۹ اشاره نمود و اظهار داشت: در دوران کرونا هم ثابت شده که لطمه پذیری بیماران قلبی در اثر ابتلاء به کرونا بیشتر از دیگر بیماران است. بررسی ها نشان داده است که ۸۳ درصد مرگ های کرونائی در افراد بالای ۶۵ سال یا بیمارانی اتفاق می افتد که گرفتار بیماری زمینه ای مقایسه بوده اند.
مقایسه مرگ و میر سالیانه کرونا و بیماریهای غیر واگیر رقم وحشتناکی است. بیماریهای غیر واگیر ۵ برابر بیش تر از کرونا در سال قربانی می گیرند! و حتی تاثیر ۸۵ درصدی نیز در مرگ مبتلایان به کرونا دارد اما چرا مردم هر روز خود به دام بیماریهای غیر واگیر می افتند ولی ترسی ناشی از آن وجود ندارد؟
وزیر بهداشت می گوید سه دهه پیش هشدار افتادن در سایه چاله بیماریهای غیر واگیر را داده است اما راهی برای آن نبوده است. شاید ویروس کرونا موهبتی است تا توجهات به خطر پنج برابری مرگ و میر ناشی از بیماریهای غیر واگیر را جلب نماید.
هیولایِ مخوف مرگ را بهتر بشناسیم
اما بیماریهای غیر واگیر دار چیست و چرا افراد بصورت نامحسوس به این بیماریها مبتلا و در نهایت بطور مستقیم و یا غیر مستقیم جان خودرا از دست می دهند. بیماریهای غیر واگیر به شکلی از بیماریها گفته می شود که بصورت مستقیم از یک فرد به فرد دیگر قابل انتقال نیست، برخلاف ویروس کرونا. همین دلیلی بر مخوف بودن و چراغ خاموش عمل کردن بیماریهای غیر واگیر است.
عوامل خطری چون خاصیت های فردی، سبک زندگی و عوامل محیطی احتمال مبتلاشدن به خیلی از بیماریهای غیر واگیر را می افزایند. تعدادی از این عوامل خطر عبارتند از جنسیت، عوامل ژنتیکی، تماس با هوای آلوده و رفتارهایی چون استعمال دخانیات، رژیم غذایی نامناسب و عدم تحرک جسمانی که به فشار خون بالا و چاقی منجر می شود که در نتیجه فرد را بیش از دیگران در معرض مبتلاشدن به بیماریهای غیر واگیر قرار می دهد.
بسیاری از بیماریهای غیر واگیر قابل پیشگیری است چون می توان با اجتناب از عوامل خطر به آنها مبتلا نشد. سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۰۲، پنج عامل خطر اصلی مبتلاشدن به بیماریهای غیر واگیر را از بین ۱۰ عامل خطر معرفی نمود. این پنج عامل خطر عبارتند از افزایش فشار خون، افزایش کلسترول، مصرف دخانیات، مشروبات الکلی و اضافه وزن. علاوه بر این شرایط اقتصادی و اجتماعی را نیز در ردیف این عوامل خطر می توان برشمرد.
اضافه وزن و چاقی در کنار کم تحرکی آمار وحشتناکی از مرگ و میر را بجای گذاشته است
ورزش همگانی، راهی برای عبور از سیاه چاله
پیش بینی می شود چنانچه از عوامل خطر اجتناب شود، ۸۰ % موارد بیماریهای قلبی، انواع سکته ها و دیابت نوع دوم همین طور ۴۰% انواع سرطان قابل پیشگیری خواهد بود. انجام اقداماتی که پیش گیری از بیماریهای غیر واگیر را دنبال می کند می تواند بطور قابل توجهی آمار مبتلاشدن به بیماریهای غیر واگیر را کم کند. تمرکز بر روی رژیم غذایی مناسب و افزایش فعالیت فیزیکی تاثیر ملموسی بر پیش گیری از بیماریهای غیر واگیر داشته است. ورزش همگانی یکی از فاکتورهای مهم و کلیدی در افزایش تحرک مردم و جلوگیری به ابتلای بیماریها غیر واگیر دار است.
آمارها در حوزه «کم تحرکی» ایرانیان از یک هشدار جدی خبر می دهد، هشداری که عدم توجه به آن جز مرگ و میر نتیجه ای به دنبال نخواهد داشت و سهل انگاری در این خصوص سبب شده طی سالهای اخیر شاهد وخیم شدن وضعیت سلامت مردم باشیم و ادامه این روند در سال های آتی فاجعه ای جبران ناپذیر را به دنبال خواهد داشت.
میانگین شیوع کم تحرکی در کشور به ۵۶ درصد رسیده است و در این بین کم تحرکی، عامل ۸۲ درصد از مرگ و میرها در ایران است و به طور قطع این وضعیت متناسب با شیوع ویروس کرونا تشدید می شود. این در حالیست که کم تحرکی در میان زنان ۶۴ درصد و سهم کم تحرکی در میان مردان ۴۶ درصد است.
طبق اطلاعات مرکز ملی آمار ایران در سال ۹۶، معادل ۵۱.۱ درصد از مردم ایران فعالیت ورزشی دارند و در مقابل آن ۴۹.۹ درصد مردم کشور اساساً ورزش نمی کنند. ممکنست سوال پیش آید این نرخ رشد بیماری و نرخ رشد کم تحرکی چگونه با این ۵۱ درصد همخوانی دارد؟
تحلیل صورت گرفته از طرف فدراسیون ورزش های همگانی نشان میدهد تنها ۳۵ درصد از ۵۱ درصد از مردمی که ورزش می کنند به میزان لازم و کافی ورزش می کنند و اگر در مجموع نگاه نماییم تقریباً از جمعیت کل نیز احتمالاً همان ۳۵ درصد هستند که به میزان مناسب از نظر روز و ساعات تعریف شده فعالیت ورزشی دارند که این نوع ورزش ها موجب کاهش عوارض کم تحرکی خواهد شد و سلامت را برای آنها به دنبال خواهد داشت.
در عین حال باید اعلام نمود حدود ۶۵ درصد مردم ایران یا ورزش نکرده یا به میزان کافی ورزش نمی کنند تا اینطور بتوانند تاثیرات مثبت خودرا در سلامت فردی و اجتماعی کشور نشان دهند. ورزش مناسب برای هر رده سنی متفاوت می باشد، بطور مثال از طرف سازمان بهداشت جهانی اعلام شده است که میزان مناسب ورزش برای افراد بزرگسال ۱۵۰ دقیقه در هفته با شدت متوسط است اما در کودکان روزی یک ساعت بازی سفارش می شود، بدین سبب متناسب با شرایط سنی در صورتیکه شرایط سلامت روح و جسم مدنظر قرار گیرد میزان مناسب ورزش تعریف شده است.
الزام به تصویب قانون برای ورزش همگانی و تامین سلامت مردم
فدراسیون ورزش های همگانی از مجلس شورای اسلامی درخواست نمود تا تامین سلامت مردم بعنوان یک اصل، به قانون تبدیل گردد و تمامی دستگاهها و نهادها موظف به همکاری در اجرای این قانون باشند؛ موضوعی که باید دید تا چه حد از طرف نمایندگان ملت مورد توجه قرار می گیرد. سرانه ۶۰۰ تومان به ازای هر ایرانی در بودجه کل ورزش همگانی رقمی غیر قابل باور است و با این ارقام نمی توان از سیاه چاله رهایی یافت.
بیماری های غیر واگیر با عنوان بیماریهای سبک زندگی شناخته می شوند چونکه خیلی از آنها بیماری هایی قابل پیشگیری می باشند. علت عمده مبتلاشدن به بیماریهای غیر واگیر شامل استعمال دخانیات، مصرف مشروبات الکلی، تغذیه نامناسب (استفاده بیش از حد شکر، نمک، چربی اشباع شده و اسیدهای چرب ترانس) و عدم تحرک جسمانی می شود.
بودجه ۶۰۰ تومانی به ازای هر ایرانی در ورزش همگانی کل کشور
رضا شجیع نایب رییس فدراسیون ورزش های همگانی در گفتگو با خبرنگار مهر درباره نقش ورزش همگانی در کاهش بیماریهای غیرواگیردار اظهار داشت: باید در کنار ورزش و فعالیت منظم، به موضوع تغذیه سالم، خواب کافی و فقدان استرس دقت داشته باشیم. این فاکتورها نشان میدهد ورزش به تنهایی نمی تواند ما را از وضعیت وخیم حاضر خارج کند. هم اکنون به ازای هر ایرانی، بودجه فدراسیون ورزش های همگانی ۵۴ تومان است. بودجه کل ورزش همگانی کشور که مصوب شده به ازای هر ایرانی ۶۰۰ تومان می باشد؛ این رقم نشان میدهد که با این وضعیت کاری از پیش نخواهیم برد. ضربه ای که کم تحرکی در کشور وارد و هزینه ایجاد می کند، سه درصد تولید ناخالص داخلی است.
وی تاکید کرد: در امتداد فرمایشات مقام معظم رهبری که ورزش همگانی، اولویت اول نظام اسلامی است و باید بر موانع فائق آمد، باید کاری نماییم کارستان که با وجود کمبود اعتبارات، زمینه افزایش تحرک و فعالیت بدنی عموم مردم را فراهم نماییم. یکی از راه های جبران مضیقه بودجه مذکور، حرکت به سمت خلاقیت و نوآوری با محوریت مدیریت جهادی است.
آگاهی بخشی برای نهادینه کردن ورزش
نایب رئیس فدراسیون ورزش های همگانی در پاسخ به این پرسش که آیا با الزام اجبار و تصویب قانون، می توان ورزش همگانی را جزوی از سبک زندگی مردم قرار داد یا خیر؟ اظهار داشت: کشوری مانند چین با تصویب قوانینی به اسم مقررات ملی آمادگی جسمانی، مردم را مجاب به انجام ورزش می کند. در روش های مبتنی بر اجبار به محض برداشته شدن عامل اجبار، عامل گرایش به ورزش نیز از بین می رود. بدین سبب بهترین حالت ممکن این است که با آگاهی بخشی، ورزش را بصورت عادت نهادینه در زندگی کودکان وارد نماییم اما متأسفانه به سبب سبک زندگی کم تحرکی کودکان، وضعیت چاقی آنها رو به افزایش است و در حقیقت بجای فرهنگ سازی، فرهنگ سوزی می نماییم.
طرح شهرهای فعال ایران
شجیع در ادامه گفتگویش با خبرنگار مهر به اجرای طرح هایی برای فرار از وضع موجود اشاره نمود و اظهار داشت: مهم ترین طرحی که فدراسیون ورزش های همگانی در حال انجام آنست، طرح ملی «شهرهای فعال ایران» است. در حال کار بر روی تغییر رویه مدیریت شهرداران هستیم. اگر شهرداران نگرش شان تغییر کند، تحول اساسی خواهیم داشت. مهم ترین بحث این است که ورزش همگانی در اولویت سیاست گذاری نظام قرار گیرد و با تدوین قوانین و مقررات، سرانه بودجه ورزش همگانی را افزایش دهیم. اگر مبلغ افزایش پیدا کند (۶۰۰ تومان به ازای هر ایرانی در بودجه کل ورزش همگانی) با یک برنامه ریزی درست و دقیق، می توانیم شاهد تحولی بنیادین باشیم. تجارب دنیا نشان میدهد کشورهایی که در سلامت و ورزش همگانی پیشرفت داشته اند، سرمایه گذاری مناسبی در مقطعی از زمان بر روی ورزش همگانی انجام داده اند که امروز حاصل آنرا می بینند.
رضا شجیع نایب رییس فدراسیون ورزش های همگانی
اختصاص بودجه برای ورزش همگانی
با شیوع ویروس کرونا محدودیت های سختی از طرف دولت ها بر مردم اعمال شد. اجبار استفاده از ماسک در تایم های طولانی مدت و تعطیلی مشاغل الزامی است که شاید بعد از رهایی از ویروس عوامل روانی ناشی از آن سال ها گریبانگیر مردم شود. همانطور که امروزه حرف از افسردگی مردم جامعه به گوش می رسد.
دولت ها با هدف قطع زنجیره انتقال ویروس کرونا به زور و اجبار متوسل شده اند و تدابیر سختگیرانه ای را برای مردم در نظر گرفته اند. با این وجود آمار تکان دهنده مرگ و میر ناشی از کرونا در مقابل آمار ۵ برابری ناشی از بیماریهای غیر واگیر شاید خیلی به چشم نیاید اما بسیج رسانه، انتشار روزانه آمار مرگ و قدرت سرایت ویروس به مولفه هایی تبدیل گشته است تا این خطر جدی هر روز به مردم گوشزد شود.
در حالی که بیماریهای غیر واگیر سالانه ۵ برابر میزان مرگ و میر سالانه کرونا را رقم زده است، در نظر گرفتن بودجه ۶۰۰ تومانی برای ورزش همگانی هر ایرانی نمی تواند راه برون رفت از وضعیت نگران کننده ای باشد که در سال های آتی شرایط وخیم تری را ایجاد خواهدنمود.
به نظر می رسد اگر دولتمردان و مسئولان تصمیم گیر برای کشور می خواهند در سال های آتی میزان مرگ و میر ناشی از بیماریهای غیر واگیر کمتر شود و سونامی «مرگ» را شاهد نباشیم، باید بودجه ورزش برای هر ایرانی را بالا برند و زمینه آگاهی بخشی و بیشتر شدن فضا و سرانه ورزش در کشور را فراهم آورند.